Bộ đề xe đạp là bộ phận rất quan trọng quyết định tốc độ, giúp cho việc điều chỉnh xích trên đĩa và líp xe đạp. Một số dòng xe truyền thống hiện nay cũng được trang bị bộ phận này, vậy bộ đề xe đạp là gi? Hãy cùng Bike2School tìm hiều nhé.
Bộ đề xe đạp là gì?
Bộ đề hay còn gọi là bộ chuyển tốc xe đạp là bộ phận quan trọng có nhiệm vụ phối hợp với các bộ phận khác giúp cho xe đạp vận hành linh hoạt hơn. Giúp tăng tốc độ đạp xe lên tối đa và tối ưu cho người dùng khi sử dụng. Không quá khi nói rằng bộ đề là trái tim của chiếc xe, quyết định sự chuyển động và tốc độ di chuyển. .
Bộ đề xe đạp gồm 2 loại chính như sau:
Bộ đề trước và bộ đề sau: Bộ đề trước thường được gắn ở phía trước của xe và đóng vai trò chủ đạo trong việc chuyển động và tăng tốc. Trái ngược, bộ đề sau chủ yếu giữ vai trò ổn định và hỗ trợ trong quá trình duy trì tốc độ.
Bộ đề đơn và đa tốp độ: Bộ đề đơn thường chỉ có một bánh răng trước và một líp, phù hợp cho những chuyến đi phẳng và dễ dàng. Trong khi đó, bộ đề đa tốc độ có thể điều chỉnh nhiều bánh răng và líp, giúp người lái linh hoạt hơn trên địa hình đa dạng.
Cấu tạo của bộ đề xe đạp
Bộ đề bao gồm: tay đề, đề trước sau, dây cáp. Trên tay lái được gắn thiết bị chuyển đổi tăng giảm các nấc xích trên đĩa (tay trái) và líp (tay phải) giúp người sử dụng có thể thuận tiện điều chỉnh dễ dàng.
Bộ đề trước nằm ở phần trước của xe đạp và chủ yếu quản lý các bánh răng lớn. Nó giúp điều chỉnh độ khó của việc đạp, đặc biệt quan trọng khi di chuyển trên địa hình đồi núi.
Bộ đề sau, còn gọi là bộ đề chính, thường được đặt ở phía sau và điều chỉnh bánh răng nhỏ. Nó có ảnh hưởng đáng kể đến tốc độ và khả năng tăng tốc của xe đạp.
Líp là thành phần có chức năng kết nối với bánh răng và giúp truyền động từ bánh răng đến bánh đà. Có hai loại chính là cassette và freewheel, mỗi loại phục vụ một mục đích khác nhau. Freewheel cho phép bánh đà quay tự do khi bạn không đạp, trong khi cassette giữ cho bánh đà không ngừng quay.
Dây đề là hệ thống dây cáp hoặc dây xoắn được kết nối với bộ đề và bộ điều khiển trên tay lái. Khi bạn xoay hoặc nhấn nút trên tay lái, dây đề sẽ điều chỉnh vị trí và áp lực trên bộ đề, thay đổi bánh răng và líp để thay đổi tốc độ và độ khó khi đạp xe.
Nguyên lý hoạt động của bộ đề xe đạp
Bộ chuyển tốc đĩa thường có 3 tốc độ đóng vai trò quyết định khi tăng giảm tốc độ
- Đĩa nhỏ: dùng cho địa hình dóc, tốc độ di chuyển chậm
- Đĩa trung: dùng cho việc di chuyển vừa phải
- Đĩa lớn: thường dùng chạy tốc độ cao hoặc tập luyện
Bộ chuyển tốc líp thường có 7 tốc độ với mục đích chia nhỏ tốc độ đạp và quyết định ở đề đĩa.
- Đĩa 1: tương ứng với líp 1,2 và 3 giúp đạp nhẹ, di chuyển chậm, chuyên vượt địa hình khó có độ dốc cao >15%
- Đĩa 2: tương ứng với líp số 3,4 và 5 giúp đạp xe trên đường bằng với tốc độ vừa phải
- Đĩa 3: tương ứng với líp 5,6 và 7 giúp đạp xe với tốc độ cao, thường dùng cho chạy nước rút, tập luyện hoặc đi đường trường nhưng sẽ tốn nhiều sức.
Cách sử dụng bộ đề xe đạp
Sang líp số cho xe đạp
Do cách hoạt động của líp và đĩa ngược nhau nên khi sử dụng bạn cần nắm bắt các nguyên lý sau:
- Bộ Group líp nhỏ: đạp nặng, tăng tốc tốt.
- Líp lớn: đạp nhẹ, chuyên dùng trong việc leo dốc, vượt địa hình
- Đĩa nhỏ: đạp nhẹ.
- Đĩa lớn: đạp nặng.
Sử dụng tay bấm
- Tay bấm bên tay phải: chuyển líp sau cho xe đạp
- Tay bấm bên trái: chuyển đĩa trước cho xe đạp
Phối hợp líp và đĩa hiệu quả
Do nhu cầu và quãng đường di chuyển của mỗi người khác nhau nên việc chuyển líp và đĩa cần phù hợp với mỗi địa hình khác nhau.
- Líp lớn và đĩa nhỏ: cho lực đạp nhẹ, chuyên dùng leo dốc, vượt địa hình khó hoặc để giữ sức.
- Líp nhỏ và đĩa lớn: giúp cho việc tăng tốc, di chuyển nhanh nhưng sẽ tốn sức. Khi chuyển lên cấp độ này bạn cần phải chuyển xích líp từ từ.
Một số lưu ý khi chuyển số
Khi đã quen việc chuyển số sẽ tránh tình trạng xích bị trượt, gây nguy hiểm trong quá trình đạp xe.
Không nên chuyển đĩa và líp khi xe đứng yên tránh bị bung líp, trượt xích và quấn đề.
Kiểm tra và bảo dưỡng thường xuyên tránh bụi bẩn bám vào xích. Trong thời gian dài không bảo trì bảo dưỡng sẽ gây mòn đĩa và líp xuất hiện tình trạng chuyển số không còn chính xác.
Bài viết trên đây sẽ giúp bạn hiểu hơn về cách hoạt động của bộ chuyển động trên xe đạp. Hiện tại, Bike2school đang có rất nhiều mẫu xe cho trẻ em, học sinh, thể thao phù hợp với mọi lứa tuổi và còn rất nhiều ưu đãi.
